Wspólnoty społeczne od wieków w szczególny sposób wyróżniają swoich obywateli. Przyznane honory podkreślają ich wysoką rangę w hierarchii społecznej. Są także oddaniem czci, szacunku, poważania i uznania wobec wysokich i bezsprzecznych zasług uhonorowanej osoby, na różnych polach jej działalności. Odtąd cieszą się one również szczególnymi względami. Stają się dla innych wzorem i autorytetem. Ich nazwiska, chlubne czyny i dorobek zapisane są dla potomności.
W ponad siedemsetletnich dziejach Śremu nie było inaczej. Można sobie wyobrazić jak wielce wyróżnionym czuł się Konrad, kiedy w 1253 roku jemu właśnie książęta wielkopolscy − Przemysł I i Bolesław Pobożny nadali stosownym dokumentem prawo lokacji nowego miasta nad Wartą i przyznali dożywotni tytuł wójta Śremu. Z pewnością ów Konrad w oczach książąt zasługiwał na to wyróżnienie, a wyniesiony na urząd wolą władców cieszył się należnym szacunkiem i poważaniem współmieszkańców.
Źródła z czasów staropolskich nie podają informacji jakoby władze naszego miasta nadawały honorowe zaszczyty swoim obywatelom, chyba że symbolicznie przyjmiemy, że dla przykładu nominacja na starostę lub wybór na burmistrza były zarazem honorem obywatelskim.
Miał Śrem powód do dumy, że rzecznikiem interesów miast Wielkopolski na Sejm Wielki (1788−1792) został jej wybitny obywatel - Józef Wybicki. Przed śremskim magistratem, 6 sierpnia 1791 roku przyjął on prawo miejskie i honory obywatelskie przysięgając: „(...) zwierzchności Miasta Szremu, w którym do obywatelstwa przyłączony jestem, podległym być chcę i obowiązki wszelakie zachowam (...)’’.
W latach niewoli narodowej i antypolskiej polityki zaborcy nie mogło być mowy o wyróżnianiu Polaków honorowymi zaszczytami. Jednak pewna wzmianka może temu przeczyć. Oto bowiem obywatele Śremu u schyłku XIX w. poczynili starania o nadanie Honorowego Członkowstwa Magistratu Księdzu Patronowi Piotrowi Wawrzyniakowi, od 1872 do 1898 służącemu z wielkim zaangażowaniem miastu i jego mieszkańcom. Nie udało się jednak projektu pomyślnie przeprowadzić i ostatecznie upadł wraz z przedwczesną śmiercią księdza Wawrzyniaka w 1910 roku.
W dwudziestoleciu międzywojennym władze miasta nie przyjęły specjalnej uchwały w kwestii honorowego obywatelstwa. Podejmowane były rzadko i okazjonalnie, z indywidualnym uzasadnieniem. Zamierzano je nadać, pierwszemu w niepodległej Polsce, burmistrzowi Śremu − Czesławowi Dutkiewiczowi (1872−1923), ale i w tym przypadku przedwczesny jego zgon spowodował, że wniosek stracił aktualność. Natomiast obie korporacje samorządowe − Rada Miejska i Magistrat nadały w 1930 roku Honorowe Obywatelstwo Andrzejowi Zwierzchowskiemu (1854−1936) i w 1934 Aleksandrowi Kujawskiemu (1868−1944), za wybitne zasługi i długoletnią pracę społeczną dla miasta i dobra publicznego.
Po 1945 roku odnotować można dwie osoby, które Śrem obdarzył Tytułem Honorowego Obywatela Miasta. W 1960 roku − Mariana Kujawskiego (1896−1975), ofiarnego społecznika, radnego i założyciela spółdzielczości mieszkaniowej i w 1963 roku − Konrada Kozłowskiego (1905−1996), pierwszego starostę powiatu śremskiego.
W 1959 roku Miejska Rada Narodowa ustanowiła Odznakę Honorową Miasta Śremu, przyznawaną najbardziej zasłużonym obywatelom i osobom prawnym. Odznaka (wg projektu Mieczysława Hołogi) przedstawiała historyczny herb miasta. W lipcu 1961 Mieczysław Perliński (1904−1983), inspektor szkolny i działacz oświatowy został uhonorowany odznaką z numerem 100. Ostatecznie wyróżnienie to było przyznawane do połowy lat sześćdziesiątych i mogło się nim szczycić około 150 osób.
W latach siedemdziesiątych władze lokalne ustanawiały kolejne wyróżnienia w uznaniu obywatelskich zasług. Były nimi kolejno: Honorowa Odznaka „Za zasługi dla Ziemi Śremskiej’’, Medal Pamiątkowy „Za zasługi dla powiatu śremskiego” i Odznaka Pamiątkowa „Za zasługi dla Miasta i Gminy Śrem’’.
Uchwałą Rady Miejskiej w Śremie nr 116/XV/07 z dnia 27 września 2007 roku ustanowiono ponownie tytuł „Honorowy Obywatel Śremu”, jako wyraz szczególnego uhonorowania za wybitne zasługi na rzecz gminy Śrem. Rada Miejska nadaje go osobie żyjącej, za : „wybitne zasługi (...) przyczyniające się do jej rozwoju, promocji Śremu oraz wzbogacające dorobek gminy w różnych dziedzinach (przemysł, budownictwo, służba zdrowia, nauka, edukacja, kultura, polityka itp.)”. Zgodnie z Uchwałą, wniosek o nadanie tytułu mają prawo składać: Burmistrz Śremu, komisje stałe Rady Miejskiej lub 500. mieszkańców gminy Śrem.
Na wniosek Polskiego Towarzystwa Lekarskiego – Koła w Śremie, dnia 10 marca 2008 roku Rada Miejska – po szczegółowej jego analizie przez Kapitułę Honorowego Obywatela Śremu − nadała tytuł „Honorowy Obywatel Śremu” prof. dr. Tadeuszowi Malińskiemu, śremianinowi, wybitnemu chemikowi i biochemikowi, jednemu z twórców nanomedycyny – medycyny XXI wieku, od 1974 związanego z wieloma ośrodkami naukowymi w Stanach Zjednoczonych. Swą postawą i działalnością prof. Maliński przyczynił się do: promocji naszego miasta w świecie, rozwoju gminy Śrem, wzbogacenia jej dorobku w dziedzinie nauki i kultury. Deklaruje gotowość dalszej współpracy z gminą Śrem. Prof. Tadeusz Maliński przyjmując tytuł otwiera nową listę Honorowanych Obywateli Śremu.
